گوارگام از دانه‌های گوار استخراج می‌شود و نوعی فیبر است. رشد این گیاه بیشتر در کشورهای پاکستان و هند دیده می‌شود. از این ماده به عنوان افزودنی در اکثر محصولات غذایی استفاده می‌کنند. صمغ گوار دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است. به همین علت به محصولات لبنی اضافه می‌گردد تا پس از ذوب و انجماد دوباره، به ویژه در زمان حمل و نقل، بافت ثابتی داشته باشند.
صمغ گوار برای کشاورزان از ابزارهای بسیار مفید است. چون حتی در خشکسالی نیز رشد کرده و ریشه‌های آن سبب بهبود کیفیت خاک می‌شوند. گوارگام قابلیت جذب آب زیادی دارد و با سرعت در آب سرد یا گرم دهیتراته و پخش می‌شود. اگر می‌خواهید در مورد گوارگام اطلاعات بیشتری کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
فرآیند تولید گوارگام
با توجه به اینکه رشد این گیاه در مزارع پاکستان و هند بیشتر است، فراوری صمغ گوارگام نیز در این کشورها رواج بیشتری دارد. کشور هند ۸۰ درصد تولیدات گوار را در دنیا در اختیار دارد و بزرگترین تولید کننده این ماده است. تولید این ماده در کشور هندوستان هر سال بین ۲.۵ الی ۳ میلیون تن است.
برای تولید این ماده فرایندهای زیر انجام می‌شود:
- تکنیک کاشت: کاشت بذر گوار به صورت ردیفی انجام می‌شود. بهتر است که کاشت بذر در عمق انجام شود تا در صورت گرفتگی یا صمغ گیری بذر و له شدن آن، این نوع کاشت مانع از گرفتگی شود. برای این کار مواد شوینده خشک به جعبه بذر اضافه می‌شود و به این ترتیب وزن بذر کمتر می‌شود.
- استخراخ: فیلتراسیون گیاه گوار در فرآیند استخراج انجام می‌شود و پس از جداسازی جوانه و پوسته دانه‌های گوار از گیاه و آسیاب نمودن آندوسپرم، محصول به حالت ذرات پودری استخراج می‌شود. برای تولید پودر گوار از تجهیزاتی که دارای تکنولوژی‌های بالایی هستند، مانند سلول‌های ذخیره‌سازی و سیستم انتقال پنوماتیک استفاده می‌گردد.
برای اینکه پودر صمغ گوار به صورت صنعتی تولید شود، فرایندهای گوناگونی از جمله ساییدگی، برشته کردن و پرداخت نیز انجام می‌شود.
گوارگام چه ویژگی‌هایی دارد؟
صمغ گوار از جمله کربوهیدرات‌هایی است که بسیار آب‌دوست بوده و دارای وزن مولکولی بالایی است. صمغ گوار یا گوارگام تشکیل شده از زنجیره‌های شاخه‌دار یا مستقیم پلی‌ساکارید است که حاوی گروه‌های OH بوده و اجازه اتصال به آب را به مولکول‌های بزرگ می‌دهد.
بر اساس ویژگی‌های فیزیکی مانند ژلی و طعم دهنده بودن، جریان محلول آب را تغییر می‌دهد یا آن را کنترل میکند. گوارگام برای ۵ دقیقه می‌تواند دمای ۸۰ درجه سانتیگراد را تحمل کند.
· گرانروی و انحلال پذیری صمغ گوار
صمغ گوار در مقایسه با صمغ دانه لوبیا به علت داشتن شاخه‌های گالاکتوزی، در آب انحلال‌پذیری بیشتری دارد، ولی دارای ویژگی ژلی شدن خود به خود نیست. در گوارگام با افزودن کلسیم یا بوره می‌توان پیوندهای عرضی ایجاد کرده و موجب ایجاد تشکیل ژل شد.
گوارگام در PHهای بسیار شدید و دماهای زیاد تجزیه می‌گردد. این ماده در محلول‌هایی که دارای PH بین ۵ الی ۷ هستند، پایدار خواهد ماند و در بیشتر حلال‌های هیدروکربنی نامحلول است. گرانروی گوارگام به دما، زمان، ph، غلظت، اندازه تکه‌های پودر استفاده شده و سرعت هم زدن بستگی خواهد داشت.
با بیشتر شدن سرعت هم زدن گرانروی گوارگام کاهش پیدا میکند. هرچه مخلوط دمای کمتری داشته باشد، برای رسیدن به گرانروی بیشتر، به سرعت هم زدن کمتری نیاز خواهد بود. ویسکوزیته نهایی در دمای بیشتر از ۸۰ درجه سانتیگراد کمی کاهش پیدا میکند.
· غلظت دهندگی گوارگام
گوارگام یکی از غلظت‌دهنده‌ها در داروها و خوراکی‌های حیوانی و انسانی است، که بدون تغییر در دیگر خواص میزان گرانروی را افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه گوارگام دارای گلوتون نیست، می‌توان به جای آرد گندم به عنوان افزودنی در پخت کیک و نان استفاده کرد.
غلظت دهندگی صمغ گوار در مقایسه با عوامل دیگر غلظت دهنده مانند نشاسته ذرت، ۸ برابر بیشتر است. بنابراین استفاده از گوارگام اقتصادی نیز خواهد بود. به همین علت امروزه استفاده از این ماده افزایش پیدا کرده است.
کاربردهای گوارگام
صنایع غذایی بزرگترین بازار مصرف این ماده است. برای استفاده از صمغ گوار در کشور آمریکا محدودیت‌هایی تعیین گردیده است. اما استفاده از آن در مواد غذایی به صورت کلی مجاز است. در تولید خوراکی‌ها و غذاهای فاقد گلوتن از پر‌استفاده‌ترین صمغ‌ها، صمغ گوار و زانتان گام هستند.
صمغ گوار محلول در آب بوده و می‌تواند در غذای حیوانات خانگی میزان انتقال چربی را کمتر کند و در نتیجه موجب هضم اسیدهای آمینه می‌شود. همچنین به علت ترکیبات شیمیایی که در این ماده وجود دارد، برای استفاده در غذاهای حیوانات خانگی نیز بسیار مناسب است.
· گوارگام در کیک‌پزی و نان
گوارگام در کیک پزی و نان موجب بیشتر شدن خاصیت ارتجاعی، ور‌آمدن خمیر، افزایش ماندگاری محصول پخته شده و بهبود بافت خمیر می‌گردد. این ماده موجب دیرتر بیات شدن نان، کیک و دیگر محصولات پخته شده می‌شود و همچنین با جلوگیری از نم‌گیری، موجب ترد ماندن شیرینی و کیک می‌گردد.
در صنایع غذایی و شیرینی‌پزی گوارگام موجب بیشتر شدن پیوستگی درون مایع می‌شود. استفاده اصلی از این ماده در نان‌پزی برای درست کردن نان‌هایی است که از آرد چند نوع غلات در پخت آن استفاده می‌شود. این نان‌ها دارای مواد حساسیت زا و گلوتون نیستند. صمغ گوار برای بیشتر شدن پیوستگی و قوام خمیر استفاده می‌شود.
با توجه به اینکه از انواع مختلف آرد در پخت این نان‌ها استفاده می‌شود، در خمیر گاز دی اکسید کربن نمی‌ماند و خمیر به خوبی ور نمی‌آید. صمغ گوار موجب ور آمدن خمیر و قوام بیشتر آن می‌شود.
· کاربرد صمغ گوار در محصولات لبنی
گوارگام در محصولات لبنی موجب بیشتر شدن قوام و همچنین جلوگیری از آب انداختن ماست، شیر، کفیر و همچنین پنیرهای مایع می‌گردد. این ماده موجب حالت هموژن شربت‌ها و بستنی‌ها می‌شود. از این کاربرد گوارگام در شیر گیاهی مثل شیر سویا نیز استفاده می‌کنند.
گوارگام با جلوگیری از رشد کریستال یخ موجب می‌شود این کریستال‌ها به صورت یکنواخت توزیع شوند. همچنین در دماهای بالا یا نوسان دمایی تأثیر شوک حرارتی را کاهش می‌دهد و موجب پایداری بستنی می‌شود. مطالعات انجام شده حاکی از این موضوع است که وقتی به ماست صمغ گوار اضافه می‌شود، موجب عدم جذب کلسترول و چربی در خون می‌شود. در تولید ماست بهترین صمغ به کار رفته، صمغ گوار است.
· کاربرد صنعتی گوارگام
از گوارگام در صنایع نساجی برای تکمیل کردن، اندازه کردن و چاپ استفاده می‌کنند. از دیگر کاربردهای صنعتی گوارگام می‌توان به کاربرد آن در صنایع تولید کاغذ اشاره کرد. صمغ گوار موجب بهتر شکل گرفتن ورق‌های کاغذ می‌شود و تا کردن کاغذ را بهبود می‌بخشد. گوارگام روی کاغذ سطح محکم‌تری می‌سازد که مناسب برای چاپ است.
صمغ گوار در تولید مواد منفجره به عنوان عامل ضد آب کاربرد دارد. کاربرد گوارگام در صنایع داروسازی به دو شکل است. ممکن است این ماده به عنوان ماده دارویی اصلی و یا به عنوان افزایش دهنده استحکام و عامل تجزیه قرص‌ها مصرف شود. در تولید لوازم بهداشتی و آرایشی به عنوان غلظت دهنده و نرم کننده استفاده می‌شود. در خمیر دندان‌ها از ویژگی غلظت دهندگی آن استفاده می‌کنند و در شامپوها به عنوان نرم کننده کاربرد دارد.
مزایای گوارگام
استفاده از گوارگام به میزان مشخص طبق گفته سازمان غذا و دارو، غیر سمی و بی‌خطر است. موارد زیر از جمله مزایای استفاده از گوارگام هستند:
- رفع یبوست و سلامت دستگاه گوارش
- پایین آوردن قند خون
- پایین آوردن کلسترول خون
- کمک به کاهش وزن
- کمک به کمتر شدن فشار خون
- کمک به هضم غذا
- بهبود قوام در چاشنی‌هایی مانند سس‌ها
- کمک به بهبود حس دهان در نوشیدنی‌ها
عوارض گوارگام
مصرف این ماده ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد، که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدفوع شل و اسهال
- عوارض خفیف گوارشی مثل گرفتگی عضلات و نفخ
- مصرف بیش از اندازه صمغ گوار موجب انسداد روده و مری می‌شود.
- کاهش فشار خون و قند خون
با توجه به اینکه مصرف گوارگام می‌تواند در برخی مواقع سبب پایین آوردن فشار خون و قند خون شود، افرادی که دیابتی هستند یا فشار خون پایینی دارند، در مصرف گوارگام باید احتیاط نمایند.
خرید گوارگام
صمغ گوار از دانه گوار استخراج می‌شود و نوعی الیاف چند منظوره می‌باشد. این ماده به علت ویژگی‌های منحصر به فرد و توانایی که در ساخت پیوندهای هیدروژنی در آب دارد، یک تثبیت کننده و ضخیم کننده جدید است. با توجه به داشتن ویسکوزیته بالای محلول‌های آبی، در صنایع گوناگون مانند صنایع دارویی، غذایی، نساجی و… کاربرد فراوانی دارد. از دیگر دلایلی که می‌توان برای محبوبیت این ماده در صنعت نام برد، قیمت مناسب و به‌صرفه آن است. بیشترین تولید صمغ گوار در کشور هند است.
شرکت نویان شیمی در زمینه خرید، فروش مواد اولیه شیمیایی سابقه درخشانی دارد و تاکنون توانسته است که نیازهای مشتریان را با بهترین کیفیت در صنایع مختلف برطرف کند. این شرکت تمام سعی خود را میکند تا محصولات با بهترین برند را در سریع‌ترین زمان ممکن برای مشتریان ارسال کند. برای خرید گوارگام با قیمت و کیفیت مناسب با شرکت نویان شیمی در ارتباط باشید. برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام قیمت گوارگام می‌توانید با این شرکت تماس بگیرید. شرکت نویان شیمی کیفیت و اصالت محصولات خود را ضمانت میکند و هرگونه سوال را که در رابطه با گوارگام و دیگر مواد شیمیایی است را پاسخگو خواهد بود.
