متیلن کلراید

متیلن کلراید یک حلال با پایه کلریدی، C1 کلردار با فرمول CH2CI2 است که در بسیاری از ترکیبات آلی حل می‌شود.
اگر برای شما هم این سؤال پیش آمده که متیلن کلراید چیست و چه کاربردی دارد، باید بدانید که یک هیدروکربن مایع کلردار شفاف، بدون رنگ، غیر قابل اشتعال، فرار با بوی شیرین و خوشایند بوده و دامنه کاربرد متیلن کلراید بسیار وسیع است؛ این ماده به عنوان یک حلال صنعتی نقش بسیار پررنگی را در بسیاری از فرایندهای شیمیایی، ایفا می‌کند.
در این مقاله قصد داریم تا اطلاعاتی کامل‌تر و جامع‌تر درباره این ماده در اختیار شما بگذاریم؛ برای دستیابی به این اطلاعات و یافتن پاسخ سوال‌های خود می‌توانید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

متیلن کلراید چیست؟

متیلن کلراید چیست؟ متیلن کلراید همان‌طور که گفتیم مایعی فرار، بی‌رنگ و همراه با بویی مطلوب و شیرین بوده که آن را با نام دی کلرومتان نیز می‌شناسند. این ماده با حلالیت بسیار بالایی که دارد شهرت پیدا کرده و نقطه جوش آن 39.8 درجه سانتی‌گراد و دانسیته بخار آن هم حدوداً سه برابر هوا است.
متیلن کلراید با آب امتزاج‌پذیر نبوده، اما با حلال‌های آلی زیادی امتزاج‌پذیری است.
قابل ذکر است که بدانید دی کلرومتان هیچ ضرری برای لایه اوزون ندارد؛ زیرا عمر آن بسیار کم بوده و تا قبل از رسیدن به لایه اوزون به خوبی تجزیه می‌شود.
شما می‌توانید این ماده را در منابع اقیانوسی، ماکرو جلبک‌ها و آتشفشان‌ها بیابید. صنایع مختلفی مانند رنگ‌زدایی، داروسازی، تولید مواد رنگ‌زدا، تمیز کردن فلزات، چسب‌ها، تولید فوم پلی اورتان و تولید رزین پلی کربنات از متیلن کلراید به عنوان حلال استفاده می‌کنند.

کاربرد متیلن کلراید

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، دامنه کاربرد متیلن کلراید بسیار وسیع بوده و از آن به عنوان یک حلال پرکاربرد در بسیاری از صنایع استفاده می‌کنند. در ادامه شما را با چندین کاربرد متیلن کلراید آشنا خواهیم کرد:

استفاده در صنایع غذایی و دارویی

این ماده کاربرد زیادی در صنایع غذایی و دارویی داشته و در صنایع دارویی برای استخراج کردن مواد شیمیایی، تولید کردن داروهای استروئیدی، تولید ویتامین‌ها و آنتی‌بیوتیک از آن استفاده می‌کنند.
دی کلرومتان علاوه بر صنایع دارویی در صنایع غذایی و آشامیدنی برای حذف کردن کافئین چای و قهوه و طعم‌دار کردن صنایع غذایی نیز نقش مهمی دارد.

استفاده جهت مصارف خانگی

این ماده نقش برجسته‌ای در پاک کردن رنگ و لاک از سطوح مختلف داشته و از آنجایی که در مجاورت رطوبت، گرما، دی اکسید کربن و اسید هیدروکلریک گازی سمی به نام فسژن منتشر می‌کند، از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده به عنوان ماده‌ای مضر و سمی شناخته شده است.

دیگر کاربردهای متیلن کلراید

ذکر تمامی کاربردهای متیلن کلراید به صورت جدا امکان‌پذیر نبوده و ما برای سهولت در مطالعه باقی کاربردها را به صورت موردی برای شما ذکر می‌‌کنیم:

• در عکاسی و به عنوان حلال در تولید فیلم قابل استفاده است.
• در صنایع چسب و جوهر کاربرد دارد.
• برای فراوری ادویه‌جات از آن استفاده می‌شود.
• به عنوان عاملی چربی‌زدا می‌تواند گستره کاربرد بسیار وسیعی داشته باشد.
• برای استخراج مواد شیمیایی به شدت پیشنهاد می‌شود.
• در تولید کف‌پوش نقش دارد.
• برای تابلوهای مدار چاپی (حلال تمیز کننده) قابل استفاده است.
• برای تولید فوم‌های پلی اورتان کاربرد دارد.
• بسیاری از کارهای ساختمانی از این حلال استفاده می‌کنند.
• برای تولید الیاف مصنوعی نیز پیشنهاد می‌شود.
• آزمایشگاه‌های تحقیقاتی از آن استفاده می‌کنند.
• متیلن کلراید در صنعت آسفالت سازی نیز استفاده می‌شود.
• برای ساخت اسپری‌های مو از آن استفاده می‌کنند.
• در تصفیه کردن و خالص سازی کردن بسیار کاربردی هستند.
• برای چاپ بر روی لباس کارایی دارند.
• برای تولید محصولات خودرو و همچنین چربی‌زدایی فلزات از متیلن کلراید استفاده می‌شود.
• برای تولید فولوروکربن به عنوان ماده‌ی اولیه به حساب می‌آید.
• در صنایع الکترونیک برای تمیز کردن و براق کردن فلزات از آن‌ها استفاده می‌شود.
• بعد از برداشت محصولات کشاورزی برای ضدعفونی کردن آن‌ها از متیلن کلراید استفاده می‌شود.
• به عنوان مواد شوینده در کارخانه‌های تولید کفش و زیره کفش کاربرد دارد.

متیلن کلراید چیست؟ همان‌طور که گفتیم ماده‌ای فرار است که به خاطر فرار بودن از آن برای تولید اسپری‌های رنگ و همچنین حشره کش‌‌ها استفاده می‌شود.
دی کلرومتان در مهندسی عمران و جدا کردن قیر از مواد سخت نیز کاربرد دارد.

جایگزین متیلن کلراید

متیلن کلراید چیست؟ همان‌طور که گفتیم این ماده یک حلال قوی به‌خصوص در پاک کردن رنگ‌ها است؛ اما تصمیم جایگزین کردن متیلن کلراید از آن‌ها عملی شدن که فرزندان چند خانواده جان خود را از دست دادند و به همین خاطر سازمان حفاظت در واشنگتن حذف متیلن در پاک کننده‌های رنگی را قطعی کرد.
اولین جایگزین متیلن کلراید NMP بود که در نوارهای رنگی استفاده می‌شد، اما این ماده هم با مخاطره‌آمیز بودن برای خانم‌های باردار، ممنوع اعلام شد. NMP در ابتدا به عنوان جایگزین خوبی برای دی کلرومتان بود، اما بعدها متوجه شدند که این ماده هم برای عوامل زیست محیطی خطرناک است و به همین خاطر دانشمندان دانشگاه ماساچوست تصمیم گرفتند تا تحقیقات گسترده‌تری را در این زمینه انجام داده و جایگزین مناسب‌تری را برای این ماده پیدا کنند.
اما به طور کلی NMP، حلال‌های سبز و محصولات غیر شیمیایی جایگزین‌های مناسبی برای متیلن کلراید هستند.

نکات ایمنی متیلن کلراید

متیلن کلراید چیست و چه نکاتی را در زمان استفاده از آن باید رعایت کرد؟ اگر می‌خواهید از این ماده استفاده کنید، حتماً توجه داشته باشید که نکات ایمنی ذکر شده در این قسمت را در نظر بگیرید تا از بروز هرگونه مشکل جدی پیشگیری به عمل آورید:
برای استفاده از متیلن کلراید حتماً از لباس محافظ، دستکش ایمنی، عینک و همچنین کفشی که کل پاهای شما را پوشش دهد، استفاده کنید.
در محیطی که سیستم تهویه و خروجی مناسب برای گاز را دارد، از این ماده استفاده کنید.
اگر در زمان استفاده از متیلن کلراید آتش سوزی اتفاق افتاد، سریعاً آن را با پودر شیمیایی خشک، اسپری آب، فوم یا دی اکسید کربن خاموش کنید.
به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است این ماده در تماس با آب اسید کلریدریک تولید کند.
برای جابه‌جایی و حمل و نقل این حلال به هیچ وجه از ظرف‌های پلاستیکی استفاده نکنید.
یادتان باشد که این ماده خاصیت بیهوش کنندگی دارد؛ بنابراین آن را در مکانی که تهویه مناسب دارد استفاده کنید.

جمع بندی

متیلن کلراید مایعی فرار، بی‌رنگ بوده و بویی شیرین و خوشایند دارد. حلالیت بسیار بالای این ماده باعث شده تا در صنایع مختلفی از آن استفاده شود.
کاربرد متیلن کلراید بسیار زیاد بوده و شما می‌توانید با رعایت نکات ایمنی گفته شده در این مطلب، از آن در مصارف مختلف استفاده کنید. در ضمن در زمان استفاده از آن لازم نیست تا نگران لایه اوزون باشید؛ چرا که گاز آن عمر کمی داشته و قبل از رسیدن به ارتفاعات بالا تجزیه می‌شود.
از آنجایی که این ماده گازی سمی به نام فسژن منتشر می‌کند؛ بنابراین یک نوع ماده سمی به حساب می‌آید و باید از آن در مکانی استفاده کنید که تهویه مناسب را داشته باشد. این نکته قابل ذکر است که بدانید جایگزین‌هایی نیز برای این ماده در نظر گرفته شده تا کمترین ضرر و خطر متوجه شما باشد.
در این مقاله سعی کردیم تا به سؤال شما درباره اینکه متیلن کلراید چیست؟ پاسخ داده باشیم.